Badanie płodności u kobiet i mężczyzn – jak sprawdzić swoje szanse na dziecko?
Statystyki dotyczące płodności Polaków są przygnębiające. Obecnie w naszym kraju już ok. 20% par, czyli średnio co piąta z nich, zmaga się z problemem niepłodności. A to oznacza, że aby począć dziecko, potrzebuje specjalistycznej pomocy. Na szczęście istnieją badania, dzięki którym para planująca powiększyć rodzinę może nie tylko uniknąć wielu nerwów i rozczarowań, ale również zwiększyć swoje szanse na sukces w staraniach o dziecko. Mowa tu o badaniach płodności, czyli badaniu nasienia dla mężczyzny oraz badaniu AMH dla kobiety. W jaki sposób oceniają one zdolności prokreacyjne partnerów? I wreszcie, gdzie wykonać badanie płodności, aby mieć pewność otrzymania wiarygodnego wyniku? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w artykule.
Badanie płodności u kobiet – ocena rezerwy jajnikowej
Nie każdy wie, że kobieta przychodzi na świat z pewnym zasobem komórek jajowych. Ich liczba może być różna. U jednej kobiety będą to 2 miliony, u innej kilkadziesiąt czy nawet kilkanaście tysięcy jajeczek. Jest to cecha indywidualna, na którą wpływ mają m.in. czynniki genetyczne. W momencie osiągnięcia dojrzałości płciowej oraz wystąpienia pierwszej miesiączki młoda dziewczyna dysponuje średnio 300-400 tysiącami potencjalnie zdolnych do zapłodnienia komórek jajowych. Nie wszystkie jednak dostaną szansę uczestniczenia w cudzie poczęcia.
Z każdym kolejnym rokiem i z każdym kolejnym cyklem zapas jajeczek będzie się kurczył, a duża część z nich ulegnie degeneracji. W rezultacie w ciągu całego życia z kobiecych jajników uwolni się zaledwie 400-500 dojrzałych komórek jajowych – tyle owulacji, a więc i tyle szans kobieta ma na poczęcie dziecka. Warto także dodać, że początkowo rezerwa jajnikowa kurczy się dość powoli, jednak po 30. roku życia tempo tego procesu wzrasta. W końcu jajniki przestają owulować, miesiączka ustaje, a kobieta wchodzi w okres menopauzy, który oznacza dla niej nieodwracalną utratę płodności. Co zatem zrobić, by nie przegapić szansy na macierzyństwo?
Jednym z podstawowych parametrów oceny kobiecej płodności jest badanie AMH (badanie hormonu antymüllerowskiego). Określa ono liczbę i jakość komórek jajowych w jajnikach, odpowiadając tym samym na pytanie, ile czasu pozostało kobiecie na zajście w ciążę. Poziom hormonu antymüllerowskiego koreluje z liczbą komórek jajowych. Im jest ich więcej, tym wyższe stężenie hormonu i odwrotnie – im mniej komórek jajowych, tym niższe stężenie AMH. Badanie to jest podstawowym elementem diagnostyki niepłodności, wykonywanym zawsze, gdy pacjentka może zajść w ciążę. Wykorzystuje się je także w diagnostyce zespołu policystycznych jajników (PCOS) oraz przedwczesnego wygaśnięcia funkcji jajników. Badanie AMH wykonuje się z krwi, w dowolnej fazie cyklu menstruacyjnego, również w trakcie przyjmowania antykoncepcji hormonalnej oraz hormonalnej terapii zastępczej. Ale to nie wszystko! Badanie płodności u kobiet, poza oznaczeniem stężenia hormonu antymüllerowskiego, powinno obejmować również badanie ultrasonograficzne AFC, które ocenia liczbę pęcherzyków antralnych (pęcherzyki jajnikowe przed osiągnięciem dojrzałości), oraz badania stężeń FSH i inhibiny B, które również służą do oceny rezerwy jajnikowej.
Badanie płodności u mężczyzn - podstawowe i rozszerzone badanie nasienia
Badanie nasienia (inaczej seminogram, spermiogram) jest podstawowym badaniem oceniającym męską płodność i niezbędnym elementem diagnostyki, jeśli para nie może doczekać się potomstwa. Mimo iż panowie wytwarzają komórki rozrodcze na bieżąco, a czas nie ma aż tak gigantycznego wpływu na ich zdolności prokreacyjne (jądra produkują plemniki do końca życia), to jednak od mężczyzn także wiele zależy. O szansach na ciążę w dużym stopniu decyduje bowiem jakość plemników, a z nią jest różnie. A właściwie, jak pokazują badania, jest coraz gorzej. Męskie nasienie ma coraz słabsze parametry i dotyczy to nie jednostek, lecz całej populacji. Wpływ na pogarszającą się jakość nasienia ma przede wszystkim niehigieniczny tryb życia oraz zanieczyszczenie środowiska, na które męski układ rozrodczy jest szczególnie wrażliwy. Na szczęście badanie płodności u mężczyzny także jest możliwe. Polega ono na analizie poszczególnych parametrów nasienia: ilości plemników w ejakulacie, ich ruchliwości, budowy, stopnia uszkodzenia materiału genetycznego (badanie fragmentacji DNA plemników) i wielu, wielu innych. Uwaga, a teraz informacja dla panów szczególnie ociągających się z wykonaniem seminogramu. Jest to badanie DYSKRETNE. Pacjent oddaje nasienie w specjalnie przystosowanym do tego pokoju, w którym może przebywać wraz z partnerką. Odbywa się to poprzez masturbację do sterylnego pojemnika lub specjalnej prezerwatywy.
Gdzie wykonać badanie płodności?
Wszystkie testy oceniające płodność dostępne są w klinice leczenia niepłodności Gyncentrum. W ofercie para znajdzie zarówno testy oceniające płodność kobiet (badanie ultrasonograficzne AFC, badanie AMH, badanie FSH oraz badanie poziomu inhibiny B), jak i badania płodności przeznaczone dla mężczyzn (podstawowe i rozszerzone badanie nasienia z wykorzystaniem najnowocześniejszych metod diagnostycznych). Badanie płodności można wykonać w jednym z 8 oddziałów kliniki: w Katowicach, Krakowie, Bielsku-Białej, Częstochowie, Lublinie, Poznaniu, Warszawie oraz we Wrocławiu.
Podsumowując, statystyki dotyczące płodności rzucają niepokojące światło na sytuację wielu polskich par. Obecnie już co piąta z nich ma problemy z poczęciem dziecka. Badanie płodności pozwala jednak ocenić szanse takiej pary na spełnienie marzeń o rodzicielstwie. W przypadku kobiet kluczowe znaczenie w diagnostyce ma badanie AMH, w przypadku mężczyzn – podstawowe i rozszerzone badanie nasienia. Wiedza na temat własnej płodności jest niezwykle ważna, ponieważ daje możliwość podjęcia działań zanim będzie za późno.
