Rola edukacji zdrowotnej w zapobieganiu chorobom męskim

U mężczyzn w średnim i starszym wieku najczęstszymi schorzeniami przewlekłymi prowadzącymi do stopniowego pogarszania się stanu zdrowia lub śmierci są choroby układu krążenia, zaburzenia metaboliczne, choroby prostaty oraz nowotwory. Panowie zwykle są mało chętni do dobrowolnego angażowania się w działania prozdrowotne. Jaka jest rola edukacji zdrowotnej w zachowaniu zdrowia u mężczyzn?

Czym jest edukacja zdrowotna?

Edukacją zdrowotną nazywamy proces kształtowania nawyków dążących do dbałości o zdrowie własne i innych. Jest to proces, który może kojarzyć się z edukacją szkolną, ale tak naprawdę trwa przez całe życie i dotyczy wszystkich ludzi. Proces ten pozwala na zdobycie wiedzy o tym, jakie codzienne wybory służą zdrowiu. Do głównych obszarów edukacji zdrowotnej należy m.in. praca i wypoczynek, edukacja seksualna, higiena, zdrowe odżywianie, aktywność fizyczna, zapobieganie urazom i pierwsza pomoc. [1]

Kto odpowiada za edukacją zdrowotną?

Jeśli chodzi o edukację dzieci i młodzieży w kwestii zdrowia, to pewne obowiązki w tym zakresie nakłada podstawa programowa na szkoły i nauczycieli. Jeśli chodzi o osoby dorosłe, to w Polsce nie ma rozwiązań systemowych, które mogłyby się do tego odnosić. Czy to oznacza, że dorośli mężczyźni nie mają jak zdobywać wiedzy z zakresu edukacji zdrowotnej? Oczywiście, że mają. Część tych informacji można zdobyć samodzielnie w ramach samokształcenia. Częściowo o zdrowiu uczą też lekarze rodzinni, którzy sprawują wieloletnią opiekę nad pacjentami. W pracy za edukację o pierwszej pomocy i zapobieganiu urazów odpowiadają sekcje BHP. [1]

Edukacja zdrowotna dla mężczyzn

Jakich informacji o kształtowaniu zdrowia warto szukać, jeśli chcesz uniknąć „męskich chorób”?

• Zdrowe odżywianie – dieta wspierająca mięśnie dna miednicy powinna zawierać dużo białka, zdrowych węglowodanów i tłuszczów, a także być bogata w błonnik pokarmowy. Pokarmy bogate w kwasy omega-3 mogą zmniejszać prawdopodobieństwo zachorowania na raka prostaty. [2]
• Aktywność fizyczna – regularna aktywność pozwala na sprawną pracę serca i układu krążenia, które będą efektywniej zaopatrywały Twoje narządy moczowo-płciowe w krew i składniki odżywcze. Warto wzmacniać też mięśnie brzucha, pleców i dna miednicy, bo wspomaga to oddawanie moczu i stolca oraz poprawia funkcje seksualne. [3]
• Rezygnacja z używek – papierosy i alkohol to znane promotory chorób przewlekłych i nowotworowych. Rezygnacja z nich przynosi udowodnione długotrwałe korzyści.
• Wczesne wykrywanie i leczenie objawów chorób – odpowiednio szybkie zauważenie, że Twój układ moczowo-płciowy funkcjonuje mniej sprawnie pozwala na szybsze leczenie i zminimalizowanie powikłań choroby. Przy pierwszych symptomach męskich schorzeń pytaj swojego lekarza o leki na dysfunkcje seksualne, poprawiające pracę dróg moczowych i preparaty na prostatę.

Edukacja zdrowotna jest potrzebna i skuteczna, bo pomaga w uświadomieniu ludziom, że lepiej powziąć wszystkie możliwe działania co do zapobiegania chorób, niż je leczyć. Ważne jest nie tylko zaszczepianie tej wiedzy wśród dzieci w szkołach, ale także rola lekarzy, zwłaszcza pierwszego kontaktu. Działania prozdrowotne można wprowadzić na każdym etapie życia i mogą one przynieść pozytywne długofalowe skutki.

Bibliografia

[1]       „Edukacja zdrowotna | Profibaza PZH”. Dostęp: 26 luty 2024. [Online]. Dostępne na: https://profibaza.pzh.gov.pl/publikacje/wybrane-metody-pracy-w-zdrowiu-publicznym/03-edukacja-zdrowotna

[2]       G. C. Galván, J. P. Daniels, N. A. Friedrich, S. Das, i S. J. Freedland, „A healthy diet, a healthy prostate? A brief commentary on the latest research on diet and prostate cancer”, Prostate Cancer Prostatic Dis, t. 26, nr 4, Art. nr 4, grudz. 2023, doi: 10.1038/s41391-023-00651-9.

[3]       S. T. Cho i K. H. Kim, „Pelvic floor muscle exercise and training for coping with urinary incontinence”, J Exerc Rehabil, t. 17, nr 6, s. 379–387, grudz. 2021, doi: 10.12965/jer.2142666.333.