Leczenie haluksów - na czym polega?

To stopy przenoszą wszelkie obciążenia ciężaru ciała, dzięki nim możliwe jest utrzymanie równowagi i poruszanie się. Ze względu na intensywną pracę, poddawane są działaniu wielu sił, co może skutkować rozwojem deformacji- m.in. haluksów, które współcześnie zalicza się do chorób cywilizacyjnych, co oznacza, że występują powszechnie, a istotną rolę w ich kształtowaniu, odgrywa styl życia. Warto pamiętać, że haluksy są nie tylko defektem estetycznym, ale i problemem zdrowotnym, który niewłaściwie leczony sprzyja występowaniu innych zaburzeń. Co należy wiedzieć o haluksach? Jakie są możliwości leczenia?

Czym są haluksy?

Haluksy inaczej paluchy koślawe to schorzenie, które ujawnia się jako wyniosłość w okolicy palucha po przyśrodkowej stronie stopy. Zwyrodnienie spowodowane jest niewłaściwym ustawieniem pierwszego stawu śródstopno-paliczkowego pierwszego palca. Bolesna zaczerwieniona wypukłość na paluchu, powoduje dyskomfort i utrudnia poruszanie, zwłaszcza gdy nosi się wąskie obuwie. Zauważalne jest też odchylenie się palucha w stronę drugiego palca stopy. 

Jak już wspomniano, haluksy nie są wyłącznie problemem natury kosmetycznej: deformacja może przyczyniać się do nadmiernego obciążania drugiej i trzeciej kości śródstopia i zaburzeń biomechaniki stopy, co skutkuje trudnościami w utrzymaniu właściwej postawy oraz modyfikacją sposobu chodu. W konsekwencji zmiany rozkładu nacisku w poszczególnych częściach stopy dochodzi do występowania obrzęków i zwyrodnień w obrębie innych stawów. 

Więcej od haluksach przeczytasz pod adresem: https://operacjestopy.pl/choroby-stopy/leczenie-haluksy-paluch-koslawy/

Skąd biorą się haluksy?

Powstawaniu haluksów sprzyja noszenie niewygodnego zwężonego obuwia na wysokim obcasie, co wyjaśnia czemu kobiety, są częściej dotknięte opisywanym problemem. Warto zaznaczyć, że haluksy uważa się za schorzenie wywołane przez wiele czynników. Do najważniejszych z nich, zalicza się:

• wrodzone predyspozycje;
• płaskostopie poprzeczne;
• wtórne przyczyny neurogenne;
• zwiększone napięcie ścięgna Achillesa;
• koślawość tyłostopia;
• przeciążenia;
• niewłaściwie zbudowana pierwsza kość śródstopia;
• osłabienie aparatu więzadłowego stopy;
• reumatoidalne zapalenie stawów (RZS).

Leczenie haluksów - kiedy się zdecydować? 

Nie ma co liczyć na to, że haluksy ustąpią samoistnie, z tego powodu wielu pacjentów podejmuje próby leczenia zachowawczego, a gdy ono zawiedzie, również leczenia operacyjnego.  Odpowiedź na pytanie, kiedy zdecydować się na leczenie jest prosta: jak najszybciej. Najlepszych efektów należy spodziewać się, podejmując działania terapeutyczne już wtedy, gdy obserwuje się pierwsze symptomy koślawych paluchów.

Leczenie haluksów - metody zachowawcze 

Metody zachowawcze można rozważyć, gdy zwyrodnienie nie jest bardzo zaawansowane, a chory zobowiązuje się do przestrzegania wszystkich zaleceń. Ich popularność wynika przede wszystkim z tego, że nie niosą one żadnego ryzyka dla pacjenta. 

Osobie cierpiącej z powodu haluksów, zaleca się: zmianę obuwia na wygodne i pozbawione wąskich czubków, rehabilitację wzmacniającą krótkie mięśnie stopy i noszenie wkładek ortopedycznych. Metody zachowawcze można podzielić na: zabiegi fizjoterapeutyczne i stosowanie produktów korygujących. Do pierwszych z nich zalicza się:  

• terapię manualną- techniki manipulacyjne stosowane przez fizjoterapeutę, mające na celu uaktywnienie stawu;
• taping- czyli używanie taśm medycznych, po to, by skorygować koślawość w czasie chodu;
• kinezyterapię- regularnie wykonywane ćwiczenia, mają wzmocnić mięśnie i przywrócić właściwa ruchomość palucha;
• masaż haluksa- może być wykonywany przez pacjenta lub fizjoterapeutę, dąży się do rozluźnienia mięśni stopy;
• fizykoterapię- zabieg z zastosowaniem jonoforezy lub fonoforezy z zastosowaniem żelu, przeprowadza się go celem uzyskania efektu przeciwbólowego.

Z kolei produkty korygujące to :

• klin międzypalcowy- chroni przed otarciami i uśmierza ból, jest wykonana z żelu, ewentualnie silikonu i wymaga umieszczenia pomiędzy paluchem a innymi palcami stopy. Niestety, klin międzypalcowych, nie koryguje kształtu dużego palca;
• szyna- odciąga paluch od pozostałych palców stopy. Ze względu na to, że szyna blokuje ruch w stawie śródstopno- paliczkowym, pacjent nie może się poruszać, dlatego też należy stosować ją w nocy;
• aparat aktywny- odciąża staw śródstopno- paliczkowy i umożliwia ruch, redukując koślawość paluch i zapewniając efekt przeciwbólowy.

Operacyjne metody leczenia haluksów

Operacja zalecana jest wtedy, gdy zawodzą sposoby nieinwazyjne. Zabieg chirurgiczny pozwala usunąć przyczynę, a nie tylko skutek choroby. Jego założeniem jest kompleksowa korekcja kostna i więzadłowa, co uzyskiwane jest poprzez przecięcie kości. 

O tym, jaka technika korekcji palucha koślawego będzie tą najwłaściwszą, decyduje lekarz, na postawie wyników badań, wywiadu z pacjentem, a także zaawansowania zwyrodnienia. Do najpopularniejszych typów operacji palucha koślawego, należą:  

• egzostektomia- technika ta jest stosowana u pacjentów bez skrzywienia palucha, ale z przerostem kości;
• operacja na tkankach miękkich - polega na przecięciu więzadła trzeszczkowo-śródstopnego oraz torebki stawowej po stronie bocznej stawu palucha. Dodatkowo przecina się przyczep ścięgna przywodziciela palucha. Stosowana jest jedynie u dzieci oraz jako dodatek do każdej operacji palucha koślawego;
• osteotomia- czyli chirurgiczne nacięcie i przywrócenie prawidłowej pozycji stawu. Osteotomie dzieli się ze względu na miejsce dokonywania przecięcia na osteotomie: podłogowe, trzonu i przypodstawne;
• naprawa ścięgien i więzadeł palucha- polega na rozluźnieniu ściśniętych tkanek i skróceniu tych, które są zbyt luźne;
• artrodeza- ten rodzaj zabiegu zakłada usunięcie uszkodzonych powierzchni stawowych i utrzymanie pozostałych powierzchni przy użyciu płytek, drutów lub specjalnych śrub;. W przypadku deformacji palucha koślawego lub w przypadku haluksa ze zmianami zwyrodnieniowymi stosuje się: usztywnienie stawu klinowato-śródstopnego (operacja Lapidusa) lub usztywnienie stawu MTP I (stawu śródstopno-paluchowego);
• artroplastyka z resekcją- przeznaczona jest dla starszych pacjentów lub tych, którzy w przeszłości przebyli operację haluksów, po usunięciu uszkodzonej części stawu, należy poczekać na zabliźnienie się rany i powrót ruchomości.

Obecnie lekarze coraz częściej sięgają po metody miniinwazyjne, które wiążą się z mniejszą blizną i zmniejszeniem bólu pooperacyjnego. Pacjenci zoperowani tą techniką szybciej odzyskują sprawność i wykazują lepszy zakres ruchomości stawu palucha.