Jakie leki można bezpiecznie łączyć z lekami NLPZ?

NLPZ, czyli niesteroidowe leki przeciwzapalne, to najczęściej stosowane środki przeciwbólowe na świecie. Są łatwo dostępne i skuteczne w leczeniu stanów zapalnych i bólu różnego pochodzenia. Jednak mają też wady – mogą wywołać całkiem sporo działań niepożądanych oraz wchodzą w interakcje z niektórymi lekami. Jak bezpiecznie stosować NLPZ?

Jak działają NLPZ?

NLPZ hamują enzymy – cyklooksygenazy, które odpowiadają za syntezę prostaglandyn. To związki, które działają w organizmie na różne sposoby, m.in. chronią śluzówkę żołądka, a także wywołują stan zapalny. Klasyczne NLPZ, np. ibuprofen, ketoprofen czy naproksen, blokują syntezę tych prostaglandyn, przez co zarówno hamują rozwój stanu zapalnego, jak i osłabiają błonę śluzową żołądka. Dlatego jego podrażnienie jest najczęstszym skutkiem ubocznym NLPZ^[1].

Dzięki hamowaniu produkcji prozapalnych prostaglandyn NLPZ łagodzą objawy charakterystyczne dla stanu zapalnego:

• ból,
• obrzęk,
• podwyższoną temperaturę.

Które leki można bezpiecznie łączyć z NLPZ w terapii bólu?

Czasem działanie tabletki przeciwbólowej możesz wzmocnić, stosując jednocześnie dodatkowe substancje. Które z nich są bezpieczne w połączeniu z NLPZ?

Jeśli dopadł Cię bardzo silny ból, wraz z lekiem z grupy NLPZ możesz zastosować paracetamol. Jego mechanizm działania jest podobny, ale wpływa na cyklooksygenazy w ośrodkowym układzie nerwowym. Dlatego nie wchodzi w interakcję z NLPZ, które działają na te enzymy głównie w tkankach obwodowych.

NLPZ to środki często stosowane w łagodzeniu bóli migrenowych. Wykazano, że można jednocześnie z nimi podawać inne leki przeciwmigrenowe – tryptany. Działają one poprzez zwężanie patologicznie rozszerzonych naczyń krwionośnych w mózgu. Ich połączenie z NLPZ zwiększa skuteczność leków z obu tych grup.

Przy bólach menstruacyjnych dobrze sprawdza się połączenie NLPZ z lekiem rozkurczającym mięśnie gładkie, np. drotaweryną lub hioscyną. Podczas miesiączki ból ma charakter skurczowy, stąd ich dodatek może pomóc go złagodzić.

Jeśli masz wrażliwy żołądek, możesz stosować NLPZ razem ze środkami osłonowymi. To inhibitory pompy protonowej, np. pantoprazol czy omeprazol, które zmniejszają produkcję kwasu solnego w żołądku. Pamiętaj, żeby zachować co najmniej 2 godziny odstępu pomiędzy nimi a innymi preparatami.

Przy problemach z żołądkiem warto wybrać te niesteroidowe leki przeciwzapalne, które wykazują niewielkie ryzyko uszkodzenia przewodu pokarmowego, np. deksketoprofen. To pochodna ketoprofenu, która działa silniej niż klasyczne NLPZ, może więc być stosowana w niższej dawce. Dzięki temu ryzyko działań niepożądanych jest w jego przypadku znacznie niższe^[2].

Kiedy uważać z NLPZ?

Jeśli zażywasz NLPZ okazjonalnie, ryzyko jakichkolwiek powikłań jest niewielkie. Gorzej, jeśli cierpisz na ból przewlekły. Przyjrzyj się wtedy stosowanym przez siebie lekom pod kątem ewentualnych interakcji ze środkami przeciwbólowymi.

Ponieważ NLPZ działają drażniąco na żołądek, nie łącz ich z innymi preparatami o podobnych skutkach ubocznych, np. lekami na osteoporozę czy sterydami doustnymi. Razem znacznie szybciej wywołają nadżerki czy wrzody. Leki z grupy NLPZ nasilają działanie leków przeciwzakrzepowych, zwłaszcza starszej generacji, np. warfaryny czy acenokumarolu. Odwrotnie działają za to na leki obniżające ciśnienie – zmniejszają ich skuteczność.

Jeśli masz obawy czy wątpliwości odnośnie stosowania NLPZ, porozmawiaj o tym z lekarzem lub farmaceutą, którzy pomogą Ci dobrać odpowiedni lek przeciwbólowy.

^[1] Samborski, W., Sikorska, D., Niklas, A., Filipiak, K. J., Kaczmarczyk, J., Dobrowolska, A., & Tykarski, A. (2018). NLPZ a powikłania sercowo-naczyniowe i gastroenterologiczne – algorytm wyboru. Varia Medica, 2(6), 571-578.

^[2] Michałowska, M. (2019). Bezpieczeństwo stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych ze szczególnym uwzględnieniem leków o kategorii dostępności OTC – bez recepty. Szkolenie specjalizacyjne-farmacja apteczna. Studium Kształcenia Podyplomowego Wydziału Farmaceutycznego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1-33.