Ekstrakcja zęba — co robić po zabiegu?

Ekstrakcja zęba jest to usunięcie zęba, które przeprowadza się w gabinecie dentystycznym. Zabieg ten zawsze wykonywany jest w ostateczności, gdyż nie można usuwać zębów, które jeszcze nadają się do leczenia. Przyczyny usunięcia zęba mogą być różne, np. będzie to infekcja albo choroby przyzębia.

Czym jest ekstrakcja zęba?

Ekstrakcja zęba polega na usunięciu go, co może mieć związek z wadami zgryzu, ale najczęściej wynika ze złego stanu zęba albo przyzębia, które w ogóle nie nadają się do leczenia. W takiej sytuacji ze względów bezpieczeństwa konieczne jest usunięcie chorego zęba i to jak najszybciej, nawet w sytuacji, gdy nie powoduje u pacjenta bólu.

Zabieg powinien wykonać dentysta albo chirurg stomatologiczny, gdyż nieprawidłowe usunięcie zęba może być przyczyną różnych powikłań[1], np. może dojść do uszkodzenia tkanek miękkich albo zęba sąsiadującego czy też do zwichnięcia żuchwy.

Wskazania do wykonania ekstrakcji zęba

W wielu sytuacjach złamane albo objęte próchnicą zęby można wyleczyć i wtedy zakłada się wypełnienie, koronę lub wykonuje inny zabieg stomatologiczny. Jednak w pewnych przypadkach uszkodzenie bywa bardzo rozległe i wtedy konieczne jest usunięcie zęba. Niektóre wskazania do usunięcia zęba to:

• zęby oraz korzenie, których nie da się już leczyć zachowawczo,
• martwica oraz zgorzel miazgi,
• zęby mleczne, które będą hamowały wyrzynanie się zębów stałych,
• stale powracające ropnie,
• zakażenie bakteryjne zębopochodne,
• złamanie korony albo korzenia z przemieszczeniem,
• zęby zwichnięte,
• zapalenie ozębnej przy zębach wielokorzeniowych,
• choroby przyzębia z rozchwianymi zębami,
• wady rozwojowe, czyli zęby nadliczbowe albo zatrzymane,
• zęby mądrości z utrudnionym wyrzynaniem się,
• ropne zapalenie miazgi.

Na czym polega zabieg ekstrakcji zęba?

Można wymienić dwa rodzaje ekstrakcji zęba[2]. Pierwszym z nich jest ekstrakcja prosta, która jest wykonywana na zębie widocznym w jamie ustnej. To właśnie dentyści ogólni przeważnie wykonują ten zabieg. W tej sytuacji ząb i tkanka dziąsła poddawana jest znieczuleniu. Następnie przed usunięciem zęba z wykorzystaniem kleszczy ekstrakcyjnych dentysta luzuje go przy pomocy specjalnego narzędzia określanego jako elewator.

Drugim rodzajem jest ekstrakcja chirurgiczna i jest ona już bardziej skomplikowana, gdyż wykonuje się ją przy zębach złamanych na linii dziąsła albo niewyrzniętych. Taka operacja przeprowadzana jest przeważnie przez chirurga szczękowego, ale też wykonują ją dentyści ogólni. W czasie zabiegu lekarz wykonuje małe nacięcie w dziąśle, a następnie usuwa znajdujący się w nim ząb. Niekiedy konieczne staje się usunięcie tkanki kostnej, która otacza ząb albo przecięcie zęba na pół.

Co należy robić po zabiegu ekstrakcji zęba?

Czas rekonwalescencji może trwać od kilkunastu godzin do nawet kilku tygodni, a zależy to od stosowania się do zaleceń stomatologa. Zaraz po usunięciu zęba przez około pół godziny należy mocno zagryzać jałowy wacik, którym jest przykryta rana. Jeśli po ekstrakcji były zakładane szwy, to należy je usunąć po 7-10 dniach.

Po usunięciu zęba należy stosować miękką oraz płynną dietę, a przez dwie godziny od zabiegu nie można niczego jeść ani pić. Poza tym przez dobę należy unikać ostrych i gorących pokarmów oraz produktów, które mają twardą konsystencję. Zalecane jest picie letnich lub zimnych napojów przez słomkę.

Aby zmniejszyć opuchliznę po usunięciu zęba, przez 12 pierwszych godzin należy przykładać zimne okłady nad operowanym miejscem. Okłady należy trzymać maksymalnie przez 15 minut i trzeba robić godzinne przerwy. Nie wolno przykładać lodu bezpośrednio do skóry, najlepiej jest zastosować ręcznik. Natomiast okolicy dziury po usunięciu zęba nie można narażać na wysokie temperatury.

Przez 48 godzin od zabiegu nie można płukać jamy ustnej. Potem można to robić delikatnie, aby nie wypłukać skrzepu. Zęby należy szczotkować miękką szczoteczką, pamiętając o omijaniu operowanego miejsca. Poza tym duże znaczenie ma odpoczynek, dlatego przez przynajmniej 48 godzin należy zrezygnować z aktywności fizycznej. Dodatkowo nie można palić papierosów do 24 godzin po zabiegu.

Jeśli pojawił się ból, można zastosować lek przeciwbólowy. Na przykład może to być lek, który zawiera w swoim składzie substancję czynną deksketoprofen. Jest to szybko działający lek przeciwbólowy, który jest wykorzystywany w objawowym leczeniu bólu o nasileniu łagodnym do umiarkowanego. Lek z tą substancją czynną ma nie tylko działanie przeciwbólowe, ale też przeciwzapalne i przeciwgorączkowe, a do tego należy do niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

Referencje:

1. Grad P., Paruzel-Pliskowska A., Żegleń A., Pytko-Polończyk J., Przegląd wybranych atraumatycznych metod ekstrakcji [w:] „Nowa Stomatologia”, 2019, 24(3).
2. Szubert P., Jankowski M., Krajecki M., Jankowska-Wika A., Sokalski J., Analiza czynników predysponujących do powikłań po chirurgicznym usunięciu zębów mądrości w żuchwie [w:] „Dental Forum”, 1/2015/XLIII.