Czyrak w uchu – jak się go pozbyć?

Czyrak w uchu to ropny stan zapalny, za którego rozwój odpowiadają bakterie: namnażając się, powodują zakażenie gruczołów łojowych i mieszków włosowych. Czyrak ucha nie jest groźną dolegliwością, niemniej daje dokuczliwe dla pacjenta objawy miejscowe: ból, świąd i podrażnienie, którym może towarzyszyć gorączka oraz powiększenie szyjnych węzłów chłonnych. Podpowiadamy, jak pozbyć się czyraka w uchu.

Czym jest czyrak ucha? Definicja

Czyrakiem ucha nazywane jest ropne zapalenie okolicy okołomieszkowej, któremu towarzyszy wytworzenie czopa martwiczego. Zmiany pojawiają się zwykle w obrębie ucha zewnętrznego – w okolicy, w której licznie występuje gruczoły potowe i łojowe. Wspomnieć należy, że czyraki mogą pojawić się w niemal każdym miejscu skóry, a w okolicy uszu zarówno w obrębie przewodu słuchowego, za uchem, jak i na małżowinie ucha.

Czyrak w uchu – objawy i przyczyny

Czyrak to zakażenie tkanek miękkich o etiologii bakteryjnej. Za rozwój stanu zapalnego odpowiada bakteria – gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus). Szacuje się, że niemal połowa populacji jest nosicielem tej bakterii (co oznacza, że patogen jest obecny, ale nie daje objawów chorobowych). W sprzyjających warunkach – podczas osłabienia odporności czy urazu skóry – gronkowiec może się „uaktywnić”, wniknąć do mieszków włosowych, w których się namnaża, i doprowadzić do powstania czyraka. Szczególnie narażeni na powstawanie czyraków są pacjenci z chorobami ogólnoustrojowymi: cukrzycą, chorobami wątroby i nerek, alkoholizmem, a także nosiciele wirusa HIV. W tych grupach chorych czyraki zwykle przechodzą w postać przewlekłą (czyraczność).

Tak jak wspomniano – czyraki lokalizują się w różnych obszarach ciała, ale w uchu szczególnie często. Z czego to wynika? Wilgotne środowisko i zalegająca w przewodzie słuchowym woskowina dają doskonałe warunki do rozwoju patogenów.

Podstawowym objawem czyraka w uchu są silne dolegliwości bólowe. Skóra objęta stanem zapalnym jest zaczerwieniona, podrażniona, zaogniona i tkliwa. Ból może mieć charakter promieniujący: do zębów i żuchwy. Z czyraka może sączyć się ropna wydzielina o bardzo nieprzyjemnym zapachu. Gdy zmiana zlokalizowana jest w przewodzie słuchowym, może doprowadzić do przytępienia słuchu, któremu towarzyszy uczucie ciała obcego w uchu. Chory może skarżyć się również na objawy ogólnoukładowe: gorączkę, dreszcze, powiększenie lokalnych węzłów chłonnych, uczucie zmęczenia i rozbicia.

Jak wygląda czyrak w uchu?

Czyrak w uchu bywa przez pacjentów nazywany wrzodem, pryszczem czy krostą. Zmiana jest na tyle charakterystyczna, że zwykle nie jest konieczna dalsza diagnostyka. Jak wygląda czyrak w uchu? W początkowym etapie czyrak wygląda jak mała, żółto-biała krosta. Po pewnym czasie gromadzi się w nim ropa. Postępujący stan zapalny obejmuje sąsiadujące tkanki. W konsekwencji czyrak zaczyna przypominać twardy, czerwono-fioletowy guzek, z charakterystycznym czopem ropnym wewnątrz. Zwykle ropiejąca zmiana przebita jest włosem (bo najczęściej pojawia się w mieszku włosowym).

Czyrak w uchu – leczenie domowe

Gdy podejrzewamy u siebie czyraka w uchu, zanim udamy się do lekarza, możemy zastosować domowe metody leczenia. Zmiany w początkowym stadium rozwoju warto smarować maścią ichtiolową, która przyspiesza opróżnianie się czopa ropnego. Podobnie zadziałają również ciepłe okłady: z rumianku lub przegotowanej wody. Z kolei okłady z octanowinianu glinu czy mleczanu etakrydyny działają przeciwzapalnie i zmniejszają opuchliznę. Aby nie doszło do nasilenia infekcji, czyrak musi mieć dostęp powietrza – dlatego też nie należy go zaklejać plastrem.

Z kolei gdy czyrak pęknie, a zalegająca w nim ropna treść wypłynie, zmianę należy dokładnie dezynfekować i zabezpieczać jałowym opatrunkiem.

Podczas domowego leczenia czyraka ucha najważniejsze jest zachowanie higieny. Nigdy nie należy zdrapywać, przebijać ani wyciskać czyraków. Takie działanie na pewno nie przyspieszy gojenia. Wręcz przeciwnie, może doprowadzić do rozsiewu bakterii i zaostrzenia infekcji. Przystępując do czynności pielęgnacyjnych czyraka (okłady, dezynfekcja), należy dokładnie umyć ręce ciepłą wodą i mydłem. Warto też korzystać z jednorazowych rękawiczek i pamiętać o częstym praniu ręczników.

W perspektywie długofalowej warto zadbać o dobrą odporność organizmu (przypomnijmy, że czyraki, choć są zmianami o etiologii bakteryjnej, częściej występują u osób z deficytem odporności): regularnie uprawiać aktywność fizyczną, zdrowo się odżywiać, unikać stresu, pić odpowiednią ilość wody.

W przypadku czyraka w uchu leczenie trwa zwykle od kilku do kilkunastu dni. Jeśli mimo stosowania domowych metod leczenia, nie doszło do ewakuacji treści ropnej, należy udać się do lekarza. Konsultację ze specjalistą warto rozważyć też wcześniej, jeśli czyrakowi towarzyszą inne dolegliwości (silny ból, gorączka, dreszcze) lub zmiana jest szczególnie duża. Lekarz może zadecydować o konieczności włączenia antybiotykoterapii lub chirurgicznego nacięcia zmiany. Czyrak ucha, choć w zdecydowanej większości przypadków ma łagodny przebieg, nieprawidłowo leczony może doprowadzić do groźnych dla zdrowia komplikacji, w skrajnych wypadkach nawet do sepsy.

Bibliografia:

H.S. Lin, P.T. Lin, Y.S. Tsai, S.H. Wang, C.C. Chi. Interventions for bacterial folliculitis and boils (furuncles and carbuncles). Cochrane Database Syst Rev 2(2), 2021.

K.L. Sun, J.M. Chang. Special types of folliculitis which should be differentiated from acne. Dermatoendocrinol 9(1), 2017.

Artykuł sponsorowany