Czy można uniknąć operacji kolana dzięki odpowiedniej fizjoterapii?
Fizjoterapia jest obecnie nieodłącznym elementem procesu leczenia urazów, schorzeń i kontuzji narządu ruchu, w tym również patologii stawu kolanowego. Rzetelna diagnostyka funkcjonalna i odpowiednie programy terapeutyczne mogą znacząco pomóc w ograniczeniu bólu czy obrzęku, a nawet przywracaniu pełnego zakresu ruchu czy zatrzymaniu postępu zmian zwyrodnieniowych. Fizjoterapia w wielu przypadkach jest też sposobem na uniknięcie interwencji chirurgicznej, ze względu na skuteczność przywracania prawidłowej biomechaniki stawu kolanowego.
Przeciwdziałanie zmianom zwyrodnieniowym
Powodem kwalifikacji do operacji stawu kolanowego bardzo często są postępujące zmiany zwyrodnieniowe, które prowadzą do zniszczenia chrząstki stawowej oraz zaburzenia osiowości kończyny. Proces ten zachodzi naturalnie, jednak można go do pewnego stopnia ograniczyć poprzez wyeliminowanie czynników ryzyka oraz poprawę warunków biochemicznych kolana. Fizjoterapia jest wówczas ukierunkowana na poprawę zakresu ruchu i wzmocnienie aparatu mięśniowo-więzadłowego, a także redukcję przeciążeń i zahamowanie destrukcyjnych procesów wewnątrzstawowych. Proces terapeutyczny skupia się na wprowadzeniu aktywności ruchowej, która zmniejsza dysfunkcje osi obciążenia kończyny i ogranicza kompresję w zmienionych chorobowo stawach. W rezultacie komfort funkcjonalny pacjenta ulega znaczącej poprawie.
Potencjał terapeutyczny
W praktyce klinicznej stosowane są różne schematy leczenia, które łączą w sobie klasyczne metody fizjoterapeutyczne z bardziej nowoczesnymi technikami. Terapia manualna może być zestawiana z ćwiczeniami aktywizującymi układ mięśniowo-szkieletowy, a także iniekcjami kwasu hialuronowego czy osocza bogatopłytkowego. Zabiegi takie nie tylko przywracają sprawność funkcjonalną pacjenta, ale też zahamowują postęp choroby. Istotnym elementem postępowania jest także poprawa neuroplastyczności poprzez rehabilitację neurologiczną, która ma na celu równoważenie napięcia mięśniowego oraz odbudowę właściwych wzorców ruchowych. Podejście kompleksowe powinno zakładać terapię zajęciową oraz ergoterapię, ponieważ holistyczna rekonwalescencja znacząco podnosi szanse uniknięcia zabiegów chirurgicznych. Metody te są najbardziej skuteczne u osób z pourazowymi uszkodzeniami struktur okołostawowych, w przypadku których wczesna rehabilitacja może przeciwdziałać rozwojowi wtórnych zmian zwyrodnieniowych.
Terapia zachowawcza i wskazania
Warto pamiętać, że wysoka skuteczność metod rehabilitacyjnych nie eliminuje całkowicie konieczności leczenia operacyjnego w przypadku części schorzeń. Dotyczy to szczególnie zaawansowanych uszkodzeń mechanicznych kolana, takich jak np. rozległe ubytki chrząstki, całkowite przerwanie wiązadeł czy wieloodłamowe złamanie śródstawowe. W sytuacjach takich dochodzi do wysokiej niestabilności stawu lub nawet utraty funkcjonalności kończyny, co wymusza interwencję chirurgiczną. Operacja może być konieczna również wówczas, gdy program fizjoterapeutyczny nie przynosi oczekiwanej poprawy u pacjenta. Decyzję o zabiegu poprzedza dokładana analiza stanu klinicznego oraz konsultacja interdyscyplinarna, którą fizjoterapeuta przeprowadza razem z ortopedą. Aby jednak rehabilitacja kolan przyniosła oczekiwaną skuteczność, warto polegać na specjalistach. Rozbudowaną ofertę w tym zakresie przygotował gabinet ReForma. Miejscem jego działalności jest Gdańsk, a na stronie https://www.gabinet-reforma.pl dostępne są wszystkie szczegóły dotyczące współpracy.
Profilaktyka powikłań
Jeżeli pacjent mimo zastosowanej fizjoterapii musi poddać się operacji kolana, powinien zadbać o odpowiednie przygotowanie przedoperacyjne. Jego celem jest ograniczenie ryzyka związanego z interwencją chirurgiczną, a także skrócenie okresu rekonwalescencji. Działania pod tym kątem skupiają się głównie na wzmacnianiu mięśni stabilizujących staw kolanowy, redukcji wtórnych kompensacji ruchowych oraz poprawie zakresu ruchu. Przygotowanie przedoperacyjne może znacząco zmniejszyć ryzyko powikłań, w tym infekcji, upośledzenia funkcji chodu czy ograniczenia mobilności. Nie bez znaczenia pozostaje ogólna poprawa wydolności fizycznej, co zmniejsza czas hospitalizacji i podnosi efektywność rehabilitacji.
