Szczoteczki do cytologii – zastosowanie

Szczoteczka do cytologii służy do bezbolesnego pobrania komórek nabłonka z tarczy i szyjki macicy. Dzięki temu możliwe jest przeanalizowanie materiału w laboratorium pod kątem stanów przednowotworowych i raka. Szczoteczki są standardowo wykorzystywane w gabinetach ginekologicznych. Wypierają patyczki i szpatułki, które nie są w stanie tak dobrze zebrać próbki do analizy.

Szczoteczka do cytologii a szpatułki i patyczki

Wedle rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników z 2006 r. do wykonywania cytologii powinny by wykorzystywane wyłącznie szczoteczki cytologiczne. Niestety wciąż w wielu gabinetach stosowane są przez specjalistów szpatułki i patyczki.

Szpatułki nazywane „sercówkami” lub kośćmi Ayrego oraz patyczki z wacikiem nie umożliwiają tak dokładnego zebrania materiału do analizy laboratoryjnej. Rodzi to ryzyko stwierdzenia, że w nabłonku nie występują nieprawidłowe komórki, gdy w istocie zmiana przednowotworowa już zaczęła się w nim rozwijać i będzie niezauważenie ewoluować w coraz bardziej zaawansowane stadia.

Szpatułki i patyczki mają gładką powierzchnię. Przez to przesuwają się wyłącznie po powierzchni tarczy i kanału szyjki macicy. Nie zbierają jednak optymalnie komórek nabłonka. Do tego mogą być wykorzystane wyłącznie do wykonania klasycznej cytologii, podczas gdy Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników rekomenduje wykonywanie badania metodą płynną (LBC), znacznie bardziej precyzyjną.

Rodzaje szczoteczek do cytologii, a ich zastosowanie

Szczoteczka do cytologii może mieć kształt podłużny (przypominający szczotkę do czyszczenia butelek) lub wachlarza (zwanego też harpunem): https://sklep.meringer.pl/kategoria/ginekologia/cytologia/szczoteczki-cytologiczne.

Akcesorium o podłużnym kształcie umożliwia pobranie optymalnej ilości komórek nabłonka z kanału szyjki macicy. To właśnie w tej części narządów płciowych kobiety rozwija się aż 70% zmian nowotworowych.

Szczoteczka w kształcie wachlarza umożliwia pobranie materiału zarówno z kanału szyjki macicy, jak i z jej tarczy. To zasługa specyficznego kształtu akcesorium. Środkowa część jest nieco wydłużona. To ona pozwala zebrać komórki z kanału szyjki macicy. Natomiast jej brzegi zmiatają materiał z tarczy.

Zastosowanie szczoteczki do cytologii klasycznej

Współcześnie produkowane szczotki ginekologiczne mają elastyczne i delikatne włosie, dzięki czemu badanie nie dostarcza pacjentce bólu. W przypadku niektórych szczoteczek w kształcie wachlarza włosie zostaje zastąpione miękkim puchem, co ma szczególne znaczenie w przypadku pacjentek o mocno uwrażliwionej szyjce macicy. Zmniejsza to ryzyko, że zrezygnuje ona z regularnej diagnostyki w obawie przed dyskomfortem.

Do badania specjalista wykorzystuje wyłączne sterylne akcesoria. Adnotacja ta widnieje na każdym opakowaniu. Jest to wystarczające potwierdzenie, że proces wyjaławiania przebiegł pomyślnie i szczoteczka cytologiczna może zostać bezpiecznie wykorzystana w diagnostyce.

Po pobraniu komórek nabłonka zostają one przeniesione na szkiełko i utrwalone specjalnym preparatem. Dzięki temu nieuszkodzona próbka może zostać poddana analizie w laboratorium.

Zastosowanie szczoteczki do wykonania cytologii płynnej

Niekiedy podczas przenoszenia na szkiełko pobranego materiału dochodzi do jego uszkodzenia – komórki nachodzą na siebie i nie można poddać ich analizie. Właśnie dlatego tak szybko na popularności zyskuje cytologia płynna.

Do jej wykonania można wykorzystać te same szczoteczki, które są wykorzystywane do klasycznej diagnostyki, pod warunkiem, że są wyposażone w możliwą do zdemontowania główkę. Po pobraniu komórek nabłonka, szczyt szczoteczki z włosiem zostaje umieszczony w specjalnym pojemniku z podłożem płynnym, zabezpieczającym próbkę.

Jakość takiego preparatu przewyższa klasycznie wykonywany wymaz. Laboratorium może też poddać analizie cały materiał, a nie tylko jego niereprezentatywną część. Do tego komórki nie nachodzą na siebie, a próbkę można poddać wielokrotnie analizie.

Źródła:

M. Spaczyński, Diagnostyka, profilaktyka i wczesne wykrywanie raka szyjki macicy – rekomendacje Polskiego Towarzystwa, „Przegląd Menopauzalny” 2004, t.8, nr 4, s. 10–12.